بجنورد

الف )‌موقعیت نسبی

– شهرستان بجنورد با مساحت  1140/935 کیلومتر مربع در شمال شرقی ایران و در شمال استان خراسان واقع است و به عنوان پیشانی استان و گذرگاه شمالی خراسان به شمار می رود . فاصله مرکز شهرستان تا مرکز استان 244 کیلومتر است . شهرستان بجنورد در شمال و شمال شرقی 1/971 کیلومتر با جمهوری ترکمنستان دارای مرز مشترک است و در مشرق با شهرستان شیروان و در جنوب با شهرستان اسفراین و جاجرم و در مغرب با استان گلستان همسایه است . شهرستان بجنورد 7/3 درصد مساحت استان خراسان را شامل می شود.

ب) ناهمواری ها

– زمین های شهرستان بجنورد رسوبی و کوههای آن جوان و مربوط به دوران های دوم و سوم و دشتهای آبرفتی آن متعلق به دوران چهارم زمین شناسی است . کوههای شمال آن در ژنوسنکلینال کپه داغ تشکیل شده و کوههای جنوب آن در امتداد کوههای البرز قرار دارد .

قلل مهم

: آلاداغ – سالوک پامان داغی – قورخود – بزداغی – می سی نو است .

ج) آب و هوا – شهرستان بجنورد دارای 3 نوع آب و هوا است . معتدل مرطوب ، معتدل نیمه مرطوب و معتدل کوهستانی

تاریخ مختصر شهرستان بجنورد :

‌

تاریخ مختصر شهرستان بجنورد :

 پیشینه و سابقه تاریخی منطقه بجنورد بر اساس پژوهشهای باستان شناسی و مطالعات اسناد و مدارک تاریخی و به استناد غار و تپه های مکشوفه به 5000 سال پیش می رسد و نیز ویژگی های سفال های مکشوفه بجنورد با مشخصات سفال های چشمه علی دامغان و تپه حصار برابری می کند در طی اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول قبل از میلاد در سرتاسر منطقه بجنورد از جرگلان تا دشت هیا مانه و سملقان اقوامی با مشخصات سفال خاکستری سکونت داشته اند بر همین زمان در بخش مانه و سملقان ، تپه های خان شهرا آوا نیز اقوامی ساکن بوده اند . در دوران ماد و هخامنشی (پرتوه )‌یا پارت مشتمل بر شمال خراسان و قسمتی از مازندران کنونی ویکی از ساتر آبی 20 گانه بوده و بجنورد بخشی از ساترآبی پارت بوده است . از دوران اشکانیان 27 زیستگاه در شهرستان بجنورد شناسایی شده است و به استناد کتب معتبر از جمله کتاب ( ایران باستان )‌نوشته محروم پیرنیا و کتاب ( تاریخ سیستان و حواشی آن ) به قلم محروم بهار ، بجنورد کهرد دوره مغول ویران شده یادگارهای دوران ساسانی را در خود دارد . آتشکده اسپاخو نیز متعلق به همین دوران است . بعدازظهر اسلام با باز شدن دروازه های ایران بر روی این دین مبین این شهرستان ینز هم جهت با دیگر نقاط تحت تاثیر فرهنگ انسان ساز اسلام قرار گرفت .در سال های آغازین قرن دوم هجری این منطقه جزئی از قلمرو طاهریان محسوب می شد .

آثار و ابنیه های شهر بجنورد :

 بقعه امامزاده سید عباس ابن موسی کاظم (ْ)‌دوره اسلامی – تپه معصوم زاده ( شهر مدفون جرمغان )‌ دوره ساسانی – آیینه خانه دوره قاجاریه – عمارت مفخم دوره قاجاریه – کوشک علی آباد روستای علی آباد در شمال بجنورد دوره تیموری – بنا قدیمی بش قارداش 6 کیلومتری جنوب بجنورد دوره قاجاریـه برج دیده بانی روستای باغچق که از ۴ عدد فقط یکی باقی مانده و غیره ...

نکته :

 اقوام کوچ نشین بجنورد در قدیم دارای دو طایفه بودند آق قویونلو و قراقویونلو که از سمت کردستان به شمال خراسان مهاجرت کردند و در انجا ساکن شدند از جمله اقوام کوچ نشین در این منطقه می توان اقوام کچرانلو – شادلووایزانلوها را نام برد که طایفه عظیمی را در این منطقه تشکیل می دهند زبان اصلی مردم بجنورد کردی و ترکی است و اکثرا به کشاورزی و دامپروری و تولید گلیم و قالی و سفره های کردی می پردازند .

دستبافته های عشایر بجنورد :

قالیچه کردی که اکثرا در روستاهای اطراف بجنورد از جمله جرگان و مانه و سمنقان بافته می شود که اکثر این بافته ها ترکمن هستند و گاهی اوقات در تقشمایه های ترکمن دراین قالیچه به کار می برند و گره اصلی آن ها گره ترکی است که بر روی دارهای افقی که مخصوص عشایر هست بافته می شود شکل این دارها در ضمیمه آورده شده است .

برای قالی بافی در این منطقه از ابزار متداول قالی بافی مانند :

دفه – قیچی – قلاب استفاده می شود ولی برای گلیم بافی یا سفره های کرد فقط از دفه استفاده می شود . نخ چله آنها اکثرا پشم 2 لا است و برای پرز قالیچه از پشم استفاده می شود . که دو صورت گیاهی و شیمیایی رنگرزی شده است که اکثرا گیاهی می باشد اندازه های قالی های کرد 2 * 20/2 متر یا 80/1 * 20/1 متر است و در سفره های کردی 100 * 70 سانتی متر یا 1*1 و برای پادری 100*60 یا 100*80*100*70 می باشد . در قالیچه های کردی اکثرا از رنگ های قرمز 35% و سرمه ای 35%  و سفید ، زرد ، آبی  ، سبز 30% استفاده می شود .

برای رنگرزی از روناس برای قرمز – از نیل برای آبی ، سبز 30% استفاده می شود

دستبافته های بجنورد به چند صورت است :

قالیچه کردی

پادری

جانمازی

سفره کردی

زانوبند ( که اغلب ابریشم است )

خورجین

جوراب عشایری

گلیم چهارگوش

خرک

سفره چارگوش

نمکدان