-
نامهای پسران
جمعه 1 اسفندماه سال 1393 15:00
نام های کردی با ترجمه ی فارسی نامهای پسران ئاسو (افق) ئاسوس ئاکار ئاکام (عاقبت، سرانجام) ئاکو (قلهٔ کوه) ئاگرین (آتشین، نام یک کوهستان) ئامانج (آماج، هدف) ئاوات (امید) ئارتین (شعله و گرمای آتش) ئازا (دلاور، همریشه با آزاد) باگرو (تندباد) باهوز (گردباد) به رزان(نام منطقهای در کردستان عراق) بهلین (پیمان) بههیز...
-
پشت کردن به زبان مادری کمتر از پشت کردن به مادر نیست
جمعه 1 اسفندماه سال 1393 14:58
مادر عزیز است و زبان مادری پاره ای از بودن مادر است. یکی از متفکرانغربی چه زیبا گفته است: «پشت کردن به زبان مادری کمتر از پشت کردن به مادر نیست». زبان مادری همزاد بشر است. در این زبان زلالی صدای مادر، مهر مادری، آرزوها و رویاها، عشق ها و تلخ کامی های روزگار در هم گره خورده است. زبان مادری یادگار لالایی و گهواره جنبانی...
-
رنگ های شاد لباس کردی کرمانجی
جمعه 1 اسفندماه سال 1393 14:52
رنگ های شاد لباس کردی کرمانجی پوشش مرد و زن ترکمن و عشایر کرد در کنار هم جلوه ای دارد که امروزیها هنوز در تزیینات، نمایشها، برگزاری آیینهای جشن و غیره به جلوه گری آن پناه برده و آنرا چون تابلویی زینتی به رخ می کشند. خراسان شمالی با پیشینه ای تاریخی و مذهبی، با ترکیب قومیتهای مختلف کرمانج، فارس، ترک، ترکمن و تات کانون...
-
قوشمه
جمعه 1 اسفندماه سال 1393 14:51
قشمه یکی از سازهای برونی است که توسط عاشقها نواخته میشود. در خراسان شمالی سه نوع قشمه دیده میشود: قشمه های ۵ سوراخه، ۶ سوراخه و ۷ سوراخه ( که همگی فاقد سوراخ پشت است ) قشمه بیشتر در عروسیها به همراهی دایره و یا دهلی که با دست نواخته میشود، به اجرای آهنگهای رقص میپردازد. قشمه معمولا از استخوان بال قرهقوش یا درنا...
-
قوشمه نواز بزرگ کرمانج
پنجشنبه 30 بهمنماه سال 1393 21:30
به یاد قوشمه نواز شب،سکوت،کویر استاد علیخان یزدانی معروف به «آبچوری»، برجستهترین قوشمهنواز ایران روز ۲۸ دیماه سال 1389در بجنورد درگذشت. آبچوری به همراه یار دیرینهی خود زندهیاد «حسین ببی» دایرهنواز چیرهدست خراسان شمالی بیش از نیم قرن به موسیقی مقامی خراسان خدمت کردند. آبچوری در جشنوارههای بسیاری شرکت کرد و با...
-
علت حرکت تاریخی کرد به خراسان
پنجشنبه 30 بهمنماه سال 1393 21:16
همان طور که گذشت خراسان پس زا طلوع اسلام مرکز قیام ها و شورش ها و تاخت و تازی های ازبکان و مغولان بود . در اواخر قرن دهم در ظهرو دولت شیعه مذهب صفوی نیز از این تاخت و تازها کاسته نشد . دوری خراسان از پایتخت صفوی یکی از علل تشجیع ازبکان و ترکمانان در تاخت و تازها و چپاولگری ها بوده است . سرکوبی های موقتی شاه اسماعیل...
-
نادر شاه افشار پادشاه کرمانج
پنجشنبه 30 بهمنماه سال 1393 21:10
وی رئیس طایفه افشار و بنیانگذار دودمان افشاریه بود که دوازده سال بر ایران حکومت کرد. پایتخت وی شهر مشهد بود. او در تاریخ به اسکندر دوم و به ناپلئون ایران مشهور است. سلطنت نادر نادر شاه افشار در سال ۱۶۸۸ در ایل افشار از ایلات کرمانج در خراسان به دنیا آمد. اسم اصلی او نادرقلی بود و هنوز به ۱۸ سالگی نرسیده بود که همراه...
-
کرمانج کیست
پنجشنبه 30 بهمنماه سال 1393 21:09
« کرمانج کوتاه شده کُرد (kurd ) است و دیگر مان (man ) که همان ماننایی (mannay ) است یکی از قبایل ماد بوده اند که در سده نهم پیش از زایش در زاگرس فرمانروایی کرده اند ودر هنگام تشکیل فرمانروایی ماد به مادها پیوسته اند » جاناتان رندل در این باره نوشته است : « کردی کرمانجی … زبان کردان چادر نشین است ». «کرمانج … ظاهراً...
-
صرف و نحو در کرمانجی Tewandin / Tawdan
سهشنبه 16 دیماه سال 1393 13:43
صرف و نحو در کرمانجی Tewandin / Tawdan فعل زبانهای تصریفی دارای ادبیات صرف و نحوی هستند، بدین معنی که در آن افعال دارای ریشه بوده و متغیر میشوند. همانطور که در فارسی ; وند، پسوند و پیشوند وجود دارد (به انگلیسی (affix, prefix, suffix :، در کرمانجی به آن pirtik, paşpitik, pêşpirtik می گویند. pirti (Pirtik در واقع همان...
-
صرف و نحو در کرمانجی Tewandin / Tawdan
سهشنبه 16 دیماه سال 1393 13:43
صرف و نحو در کرمانجی Tewandin / Tawdan فعل زبانهای تصریفی دارای ادبیات صرف و نحوی هستند، بدین معنی که در آن افعال دارای ریشه بوده و متغیر میشوند. همانطور که در فارسی ; وند، پسوند و پیشوند وجود دارد (به انگلیسی (affix, prefix, suffix :، در کرمانجی به آن pirtik, paşpitik, pêşpirtik می گویند. pirti (Pirtik در واقع همان...
-
کنایه کردن و تغییردادن تلویحی کلمات
سهشنبه 16 دیماه سال 1393 13:40
زبانهای تصریفی دارای ادبیات صرف و نحوی هستند، بدین معنی که در آن افعال دارای ریشه بوده و متغیر میشوند. در کرمانجی، کنایه کردن و تغییردادن تلویحی کلمات (بدون تغییر در معنی کلمات) ممکن است به کمک اضافات و پسوندها، و یا ممکن است بعضی از حرفهای کلمه با حرفهای دیگری جایگزین شود، و یا ممکن است با کلمهء تغییر یافتهء جداگانه...
-
Tewandin
سهشنبه 16 دیماه سال 1393 13:38
در ادبیات فارسی و یا عربی برای این تغییر از واژه ” صرف و نحو ” استفاده می شود، در ادبیات کرمانجی از واژهء ” Tawdan / Tewandin ” و یا ” Xwar kirin ” استفاده می شود. برای تغییر افعال گاهأ از واژه Kişandin استفاده می شود، از حالتی به حالت دیگر کشاندن و تغییر دادن. زبانهای تصریفی دارای ادبیات صرف و نحوی هستند، بدین معنی...
-
Tewandin
سهشنبه 16 دیماه سال 1393 13:38
در ادبیات فارسی و یا عربی برای این تغییر از واژه ” صرف و نحو ” استفاده می شود، در ادبیات کرمانجی از واژهء ” Tawdan / Tewandin ” و یا ” Xwar kirin ” استفاده می شود. برای تغییر افعال گاهأ از واژه Kişandin استفاده می شود، از حالتی به حالت دیگر کشاندن و تغییر دادن. زبانهای تصریفی دارای ادبیات صرف و نحوی هستند، بدین معنی...
-
حرف اضافه 2
سهشنبه 16 دیماه سال 1393 13:33
حرف اضافه یک کلمهء تغییر ناپذیر و ثابت است. حرف اضافه به تنهایی معنی خاصی نمی دهد و بدون حرف اضافه، جمله بندی و صحبت کردن بسیار مشکل است. بعبارت دیگر حروف اضافه در ملبس کردن کلمات (یا مسلح کردن و آماده کردن جمله جهت عرضهء بیانی نرم، روان و فصیح)، آذین بندی و آراستن مصاحبت نقش خود را ایفا می کنند. بهمین خاطرحروف اضافه...
-
حرف اضافه 2
سهشنبه 16 دیماه سال 1393 13:33
حرف اضافه یک کلمهء تغییر ناپذیر و ثابت است. حرف اضافه به تنهایی معنی خاصی نمی دهد و بدون حرف اضافه، جمله بندی و صحبت کردن بسیار مشکل است. بعبارت دیگر حروف اضافه در ملبس کردن کلمات (یا مسلح کردن و آماده کردن جمله جهت عرضهء بیانی نرم، روان و فصیح)، آذین بندی و آراستن مصاحبت نقش خود را ایفا می کنند. بهمین خاطرحروف اضافه...
-
حرف اضافه
سهشنبه 16 دیماه سال 1393 13:31
گاهأ یک حرف اضافه به همراه یک اسم آمده که در واقع یک حرف اضافهء مرکب را درست میکنند، مثال: Bê par, bê can, bê kes, bê av, bê bav, bê dê, bê hûş, bê bext, bê zar, bê çî, bê çîk, bê goman, bi tam, bi hûş, bi jan, bi jartin, bi av, ber destî, ber malî, ber çavk, ber bang, bin çeng, bin dest, bin geh, bin av, der geh,...
-
Bilanî وجه شرطی مجازی / آرزویی مجازی
سهشنبه 16 دیماه سال 1393 13:28
Bilanî وجه شرطی مجازی / آرزویی مجازی بلانی، همان شکل لفظی تأکیدوار و با فشار ادا کردن برای بیان یک آرزو، و یا یک گمانه است که تقریبأ حالتی مابین خواستن و دستور دادن میباشد. چون این نوع از حالت خواستن با حرف اضافهء bila آغاز میشود بهمین خاطر آن را بلانی میگویند. (در بعضی مناطق از حرف اضافهء bira به جای bila استفاده...
-
ضمایر
سهشنبه 16 دیماه سال 1393 13:26
ضمایر شخصی مستقیم >>> ez, tu, ew, em, hûn, ew ضمایر شخصی غیر مستقیم ( کنایه) >>> min, te, wî / wê, me, we, wan ضمایر اشارهای >>> ev, ew, vî / vê, wî / wê, van, wan الف ) فعل لازم Lêkera negerand î افعال لازم: افعالی هستند که نیاز به مفعول مستقیم ندارند. فعل لازم با فاعل جمله مرتبط و هماهنگ...
-
فعل Lêker
سهشنبه 16 دیماه سال 1393 13:24
فعل Lêker فعل کلمهای است که بر انجام دادن کاری دلالت میکند. کلمهء Lêker که از دو کلمهء Kirin ( انجام دادن) و Lê ( بر روی، در) درست شده است، در واقع یعنی کاری را روی چیزی انجام دادن است. اشتقاق یعنی بیرون آمدن لفظی از لفظ دیگر بطوریکه در لفظ و معنی مناسبتی میان آنها موجود باشد. مشتقات کوردی معمولأ یا از فعل امری و یا...
-
اسم معرفه Navên bêli (naskirî
سهشنبه 16 دیماه سال 1393 13:23
اسم معرفه Navên bêli (naskirî اسم معرفه ؛ همان اسمی است که در واقع برای خواننده و یا شنونده کاملأ مشخص و معین است (بعبارت دیگر شنونده او را میشناسد). مثلأ ؛ دانیال سیب را خورد؛ در اینجا، کلمهء ” دانیال ” اسم معرفه است، چونکه برای شنونده کاملأ معین و مشخص است که چه کسی (دانیال) سیب را خورده است. Daniyal sêv xwar...
-
حروف صدادار
سهشنبه 16 دیماه سال 1393 13:21
*** Tîpên dengdar a e ê i î o u û Tîpên bêdeng b c ç d f g h j k l m n p q r s s t v w x y z *** *** *** حروف صدادار به دو قسمت تقسیم میشوند : ۱- حروف با صدای کوتاه که سه حرف u , i , e میباشند. ۲- حروف با صدای بلند که پنج حرف a , ê , û , î , o میباشند. چگونگی تلفظ حروف با صدای کوتاه و بلند، و بطور کلی تلفظ حروف...
-
گرامر Rêziman
سهشنبه 16 دیماه سال 1393 13:19
گرامر Rêziman در اینجا بواسطه اینکه در زبان محاورهای در میان کوردها معمولأ ضمایر بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند، لذا در این بخش، مبحث اسم (و ضمایر شخصی) را بررسی میکنیم. در فرصتهای آتی مباحث فعل، حروف اضافه، صفت و … را مطرح خواهیم کرد. ضمیر Cînav ضمیر کلمهای است که بجای اسم مینشیند (اسم کلمهای است که برای...
-
الفبای کوردی، با حروف لاتینی
سهشنبه 16 دیماه سال 1393 13:18
الفبای کوردی، با حروف لاتینی – Alfabê ya kurdî الفبای کوردی دارای 31 حرف است. حروف صدادار 8 تا و حروف صامت 23 تا میباشند. a b c ç d e ê f g h i î j k L m آ ب ج چ د اَ ئێـ ف گ ح اِ یی ژ ک ل م n o p q r s ş t u û v w x y z ن ئۆ پ ق ر س ش ت و وو ڤ ـو خ ى ز حروف صدادار در الفبای کوردی از قرار ذیل میباشند: a ، e ، ê ، i...
-
الفبای زبان کردی
یکشنبه 21 اردیبهشتماه سال 1393 16:58
– الفبای زبان کردی – Alfabêya Kurdî الفبای لاتین کردی دارای 31 حرف است که عبارتند از: Alfabêya Zimanê Kurdîya Kurmancî 31 tîpên xwe hene ku ev in: Aa, Bb, Cc, Çç, Dd, Ee, Êê, Ff, Gg, Hh, Ii, Îî, Jj, Kk, Ll, Mm, Nn, Oo, Pp, Qq, Rr, Ss, Şş, Tt, Uu, Ûû, Vv, Ww, Xx, Yy, Zz Aa مانند آ در کلمه آب A v a hî آبادانی A vêtin...
-
کرمانجی
یکشنبه 21 اردیبهشتماه سال 1393 16:52
کرمانجی (به کردی : Kurmancî) که به آن کرمانجی شمالی هم گفته میشود یکی از گویشهای اصلی کردی است. برخی منابع از گویش سورانی با نام «کرمانجی جنوبی» یاد میکنند کرمانجی، سرشتی قدیمیتر و اصلیتر را نسبت به دیگر گویشهای کردی حفظ کرده چرا که دیگر گویشهای کردی به خاطر نفوذ دراز مدت فارسی و گورانی و شاید جذب یک زیرلایه...
-
علل حرکت تاریخی کرد به خراسان
چهارشنبه 25 بهمنماه سال 1391 13:59
همان طور که گذشت خراسان پس زا طلوع اسلام مرکز قیام ها و شورش ها و تاخت و تازی های ازبکان و مغولان بود . در اواخر قرن دهم در ظهرو دولت شیعه مذهب صفوی نیز از این تاخت و تازها کاسته نشد . دوری خراسان از پایتخت صفوی یکی از علل تشجیع ازبکان و ترکمانان در تاخت و تازها و چپاولگری ها بوده است . سرکوبی های موقتی شاه اسماعیل...
-
کردی را پاس بداریم
چهارشنبه 25 بهمنماه سال 1391 13:55
شاید بسیاری از خوانندگان عزیز بالاخص فارسی زبان گرامی ندانند و یا آگاهی نداشته باشند که ملت کرد نیز برای خود دارای ادبیاتی است که از نظر قدمت و وسعت دامنه یکی ازغنیترین و کهنترین زبانهاست. اگرچه زبان و ادبیات کوردی از نظر نوشتاری هنوز نوپا و قوام نایافته است، به هر حال زبان کوردی حال ملتی آواره و ستمدیده است. با...
-
بجنورد
چهارشنبه 25 بهمنماه سال 1391 13:50
الف )موقعیت نسبی – شهرستان بجنورد با مساحت 1140/935 کیلومتر مربع در شمال شرقی ایران و در شمال استان خراسان واقع است و به عنوان پیشانی استان و گذرگاه شمالی خراسان به شمار می رود . فاصله مرکز شهرستان تا مرکز استان 244 کیلومتر است . شهرستان بجنورد در شمال و شمال شرقی 1/971 کیلومتر با جمهوری ترکمنستان دارای مرز مشترک است...